ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ، زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ و اﻏﻠﺐ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي

ﺑﺸﺮي داراي اﺑﻌﺎد ﻣﻜﺎﻧﻲ و زﻣﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ

اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎي زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ و ﭼﺎﻟﺸﻬﺎي

ﻣﻬﻢ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ در ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز ﻧﻈﻴﺮ آﻟﻮدﮔﻴﻬﺎي

ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ، اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ، ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﻧﺎﺑﻮدي

ﺟﻨﮕﻠﻬﺎ و ﻣﺮاﺗﻊ و ... ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﻲ

ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﭘﺲ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﭘﺮوژه ﻫﺎي

ﻋﻤﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ راﻫﻜﺎر و اﺑﺰار ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﺗﺒﺎﻫﻲ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و

ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ آن ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﮔﺮدد.  

از ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎي اﺻﻠﻲ و ﻣﺸﻜﻼت در ﻣﺴﻴﺮ اﻧﺠﺎم

ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻤﺒﻮد و ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ

اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ

ﭘﺮوژه ﻫﺎ اﺳﺖ. ﻣﻮاﻧﻌﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ داده

ﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ را ﺑﺮاي ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ارزﻳﺎﺑﻲ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ

ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﻮاﻧﻊ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ

ﺑﺮﺧﻲ داده ﻫﺎ، ﻣﺸﻜﻼت ﺗﻠﻔﻴﻖ داده ﻫﺎ از ﻣﻨﺎﺑﻊ

ﻣﺨﺘﻠﻒ، زﻣﺎن و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي اﺟﺮاي

ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.  

اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ را ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ و

ﺗﺤﻠﻴﻞ اﺛﺮات در ﻃﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارﺷﻬﺎي ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات

ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ.  ﻫﻨﻮز

ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت زﻳﺎدي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﺗﺎ در اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺘﻔﺎده از

داده ﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﮔﺰارﺷﻬﺎي ﻓﻨﻲ

ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات دﻳﺘﺎ ﻣﺤﻮر اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد. ﺷﻜﻞ 3 ﻧﺤﻮه

اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻜﺎﻧﻲ را در ﻗﺎﻟﺐ ﭘﺎﻳﮕﺎه داده ﻫﺎي

ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ

دﻫﺪ.

از ﻧﻈﺮ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ داده و اﻃﻼﻋﺎت، ﻓﺮاﻳﻨﺪ EIA داراﯼ

ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺎﺳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :  

• اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﭘﺮوژه ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ( ﻓﺮآﻳﻨﺪ

ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﻧﻮع ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ، ﻣﺤﺼﻮل، ﺳﻮﺧﺖ،

ﻇﺮﻓﻴﺖ وﻏﻴﺮه).اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد اﺟﺰاي ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺷﺎﻣﻞ

ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ- ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ، اﻛﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ- ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ

و اﻗﺘﺼﺎدي- اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد

در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮوژه ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار

ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ.

• اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﻗﻮاﻧﻴﻦ، ﺿﻮاﺑﻂ و

اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﺸﻮر

ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﻲ داده ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد و ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه

ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ، ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ اﺑﺰار و

روش دﻗﻴﻖ، ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد و ﻋﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻤﺎم

اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد را در ﺧﻮد ذﺧﻴﺮه، ﭘﺮدازش، ﺗﺠﺰﻳﻪ و

ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻤﻮده ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد

ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دﻫﺪ. اﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺒﻞ از ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ

ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ و ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي

اﻗﺘﺼﺎدي ﭘﺮوژه ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﮔﺸﺘﻪ و ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻲ

ﺷﻮد.

در ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﺑﺮﮔﻴﺮي ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﻜﺎﻧﻲ داده ﻫﺎي وﺳﻴﻊ

زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از EIA ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺸﺮﻳﺢ

ﭘﺮوژه، ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮي، ﻣﺤﺪوده ﻳﺎﺑﻲ، اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﻳﻪ زﻳﺴﺖ

ﻣﺤﻴﻄﻲ، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺛﺮات، ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ اﺛﺮات، ﺗﺨﻔﻴﻒ،

ﻛﻨﺘﺮل اﺛﺮات، ﻣﺸﺎوره و ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﭘﺎﻳﺶ،

ﻣﻤﻴﺰي و ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮات ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪاﻃﻼﻋﺎت ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ و ﺣﺴﺎﺳﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ

در ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ، ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از

ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻫﺎي ﺣﺴﺎس اﻛﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ،

اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﻴﺎﺳﻲ در زﻧﺪﮔﻲ اﻣﺮوزه ﻣﻲ

ﻣﺤﻴﻂ زﺳﺖ

ﻣﻮﺟﻮد

ﺗﺸﺮﻳﺢ ﭘﺮوژه

اﺛﺮات ﺑﺎﻟﻘﻮه

ﮔﺰارش

ﺗﺸﺮﻳﺢ

ﮔﺰارش اﺛﺮ

داده ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ

External data

داده ﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ

Spatial data

داده ﻫﺎي

ﻏﻴﺮﻣﻜﺎﻧﻲ

Non‐spatial

data

ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺎﻳﮕﺎه

دادهﺑﺎﺷﺪ.  ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻴﺎزﻫﺎ، اﻫﺪاف و

ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻣﺎﻧﻲ

اﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ داده ﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ

ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻣﻴﺴﺮ ﺑﺎﺷﺪ، اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ وﻳﮋه

ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰﻳﻬﺎي ﻛﻼن ﻛﺸﻮر ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ

اﺳﺖ. ارزش واﻗﻌﻲ ﭼﻨﻴﻦ داده ﻫﺎﻳﻲ از ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ

در ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﺳﺘﺨﺮاج ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ، ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮدن در

روﻧﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺛﺮات  و در ﻧﻬﺎﻳﺖ در ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻳﻬﺎي

ﺑﺰرگ  و ﺻﺤﻴﺢ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ.   

ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﻳﻚ داده ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داده ﺑﻪ دﻻﻳﻞ

ﮔﺴﺘﺮش و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻨﻮع داده

ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ. 

ﻋﻤﺮ داده ً ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﺳﺖ و ﻟﺬا ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در آﻳﻨﺪه

ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ دﻳﮕﺮ ﻛﺎرﺑﺮان ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار

ﮔﻴﺮد (روﺳﺘﺎﻳﻲ، 2007).   

ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده از داده ﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ و ﺳﺎﻣﺎن دﻫﻲ

آﻧﻬﺎ و اﻣﻜﺎن ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ درﺳﺖ اﻳﻦ داده ﻫﺎ ﺑﻪ

ﻣﻨﻈﻮر درك ﺑﻬﺘﺮ و اراﺋﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮ از اﺛﺮات و ﺗﺴﻬﻴﻞ

در ﺑﻬﺒﻮد دﻫﻲ اﻣﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي در روﻧﺪ ﻳﻚ ﭘﺮوژه

ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي، از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻴﻮه ي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ

ﻛﻪ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ و ﻛﺎرآﻣﺪﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﻫﺪف اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺰﻳﻨﻪ

ﻫﺎي ﭘﺮوژه ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻛﻪ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ

زﻳﺴﺖ ﺑﻮده و در اﻣﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ و

ارزش ﻓﺰاﻳﻨﺪه در ﺳﻄﺢ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت روز ﺑﺮﺧﻮردار

ﺑﺎﺷﻨﺪ، در روﻧﺪ اﺟﺮاي EIA اﻣﺮي ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ

رﺳﺪ.   ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ

ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر

رود.  ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﭘﺮوژه در ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻣﻜﺎن ﺳﻨﺠﻲ و

ﻣﻜﺎﻧﻴﺎﺑﻲ، ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﭘﺮوژه و ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﺣﺪاث،ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺤﺪوده اﺛﺮات، ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ، ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ و

ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي– اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ،

ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﻤﻴﺖ اﺛﺮات، ﺗﻌﻴﻴﻦ روﺷﻬﺎي ﻣﺆﺛﺮ در ارزﻳﺎﺑﻲ،

ارزﻳﺎﺑﻲ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ، ﺑﺮآورد آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﭘﺎﻳﺶ

اﺛﺮات و ﻧﻈﺎرت و در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ

ﻛﻪ ﺑﺎ آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﭘﺎﻳﺶ، ﭘﺮدازش و ذﺧﻴﺮه

ﺳﺎزي داده ﻫﺎي ﭘﺎﻳﺶ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ

ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭼﺎرﭼﻮب ﺿﺮوري را ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻣﻜﺎﻧﻲ

ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده و ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻮدن ﮔﺰارﺷﺎت

ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ.

ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ اﺟﺎزه ﺧﻮاﻫﺪ داد ﻳﻚ

روﻳﻜﺮد واﻗﻌﻲ ﺗﺮ از ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ و درك

ﺑﻬﺘﺮي از رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ داﺷﺘﻦ درك ﺑﻬﺘﺮي از ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت

ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ در ﭘﺮوژه ﻫﺎ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ

دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﺮاي وﻇﺎﻳﻒ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ و زﻣﺎن ﻛﻤﺘﺮي

را ﺑﺮاي ﺑﺎزﺳﺎزي اﻃﻼﻋﺎت اﺧﺘﺼﺎص دﻫﻨﺪ ﻟﺬا ﺑﺎزدﻫﻲ

اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و رﻳﺴﻜﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﭼﺮﺧﻪ

ﻫﺎي ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ

ﺑﻬﺘﺮ، دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ، ﺗﻮﺻﻴﻒ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ و ﺑﻬﺒﻮد

دﻫﻲ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮي را در ارزﻳﺎﺑﻲ از ﺗﻨﻮع ﻣﻜﺎﻧﻲ – ﻓﻀﺎﻳﻲ

اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﻃﺮﺣﻬﺎ و ﭘﺮوژه ﻫﺎ اراﺋﻪ ﻧﻤﻮده و

ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺗﺮي را ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮان و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮان و

ﻛﺎرﺑﺮان اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ