معماري هاي مختلف GIS را مي‌ توان در حالت كلي به 4 دسته زير طبقه بندي نمود:

·        Desktop GIS

·        Server GIS

·        Online GIS

·        Mobile GIS

Desktop GIS:

   براي كاربردهاي شخصي استفاده مي‌ گردد و تنها روي يك رايانه نصب شده و به عبارتي ديگر GIS تك كاربره مي‌ باشد. معمول ترين سيستمهاي GIS روميزي متشكل از رايانه‌اي است كه نرم افزارهاي زير روي آن نصب شده باشد:

·        ArcGIS Desktop

·        ArcGIS Explorer

Server GIS:

   Server GIS يك GIS چند كاربره بوده كه چندين كاربر همزمان روي يك پايگاه داده با سطوح دسترسي تعريف شده كار مي‌ كنند. معماري اين نوع GIS يك معماري خادم/مخدوم يا Client\Server مي‌ باشد.

GIS را نيز مي توان متناسب با اينكه در چه بستري پياده سازي شده است به موارد زير طبقه بندي نمود:

-         پياده سازي GIS تحت شبكه محلي يا LAN

-         پياده سازي تحت شبكه گسترده يا WAN

-         پياده سازي تحت اينترنت يا Internet GIS يا Web GIS

   در بين سه معماري فوق سرعت پياده سازي تحت شبكه محلي بالاتر است نسبت به ساير معماري ها اما محدوديت آن در محلي بودن آن بوده و مطمئنا كاربران و دامنه گسترش آن محدود مي باشد.

   براي پياده سازي GIS در مقياس بزرگ بايد بستر پياده سازي را WAN يا اينترنت در نظر گرفت كه هر كدام مزايا و معايب خود را دارند كه در ادامه توضيح داده مي شوند.

مزاياي اينترنت نسبت به WAN:

  • عدم نياز به خريد نرم افزار، چون نياز به نصب نرم افزار نبوده و همان مرورگر اينترنت به عنوان واسط گرافيكي كاربر مي تواند مورد استفاده قرار بگيرد.
  • عدم برخورد با مشكلات نصب نرم افزار هاي قفل شكسته
  • عدم لزوم آشنايي كاربران به صورت حرفه اي با نرم افزارهاي GIS
  • امكان دسترسي به داده ها در هرجا و با هر كامپيوتر

 

مزاياي WAN نسبت به Internet: (مانند شبكه دولت)

1-    سرعت بالاتر WAN نسبت به اينترنت

a.      انجام پردازشها با سرعت بالاتر

b.      خواندن با سرعت بيشتر از پايگاه داده

c.       توانايي هايپرلينك به اسناد با سرعت بالاتر كه در محيط اينترنت ابتدا بايد فايل دانلود شود و بعد نمايش داده شود

2-    بومي بودن

a.      عدم مشكلات License

b.      عدم قطع شدن توسط دشمنان در حاليكه اينترنت ممكن است روزي قطع شود

3-    امنيت بسيار بالاتر

a.      توسط متخصصان دولت بسيار روي اين موضوع كار شده و امنيت آن قابل مقايسه با اينترنت كه توسط افراد غيربومي توسعه داده شده نيست.

b.      قابل دسترس تنها سازمانهاي دولتي است و در در دسترس عموم نيست

4-    كليه مزايايي كه Windows Application  نسبت به Web Application دارد.

a.      سازگاري بيشتر با سيستم عامل

b.      وجود ابزارها و كنترلهاي بيشتر براي توسعه

c.       قابليت استفاده از نرم افزارهاي موجود GIS اي

5-     حمايت از محصولات ملي در حوزه نرم افزار

Online GIS:

   اين يك نوع خاصي از GIS است كه توسط شركت ESRI توسعه داده شده است. در اين نوع GIS كاربران مختلف GIS در سراسر دنيا مي‌ توانند داده هاي جغرافيايي، ابزار و برنامه هاي كاربردي را به اشتراك گذاشته و مورد استفاده قرار دهند. اكثر داده ها و برنامه ها توسط شركت ESRI فراهم شده كه براي كاربران داراي مجوز قابل دسترس مي‌ باشد. براي پياده سازي Online GIS بايد از نرم افزارهاي زير استفاده نمود:

·        ArcGIS Online Sharing

·        ArcGIS Map Services

·        ArcGIS Task Services

·        ArcGIS Web Mapping

Mobile GIS:

   به زبان ساده به هر نوع استفاده از GIS در محيط Mobile گويند. بنابراين Mobile GIS مي‌ تواند بسيار ساده يا بسيار پيچيده باشد. در اين نوع GIS مخابرات هم به عنوان مولفه اي به عنوان يكي از اجزاي مهم سيستم شناخته مي‌ شود كه در واقع بستر ارتباطي بين خادم و مخدوم مي‌ باشد. نرم افزارهاي GIS مورد استفاده در اين نوع GIS به شرح زير مي‌ باشد:

·        ArcGIS Mobile

·        ArcPAd